Fabl Öyküleyici Metin Midir? Bir Hikayenin Peşinden
Bugün Kayseri’de, sabahın ilk ışıklarıyla uyanırken içimde bir huzursuzluk vardı. Başımı yastığa koyduğumda, gözlerimi kapatıp bir süredir düşüncelerimle boğuşuyordum. Sonra aklıma geldi, bir zamanlar okulda öğretildiği gibi, “fabl nedir” diye sormuştum kendime. Öğretmen “fabl öyküleyici bir metindir” demişti, ama her şey gibi bu da kafamda tam bir şekil almamıştı. O yüzden, bir anlığına bu soruya yeniden cevap aramaya karar verdim. Fabl’lar gerçekten öyküleyici metinler mi? Hadi gel, bunun etrafında birkaç adım atalım.
Bir Fabl’ın İçinde Kaybolmak
Geçenlerde bir gün, Kayseri’nin sıcağında annemle pazara gitmek için çıktık. Arka sokaklarda yürürken, bir anda önümüzde, yalnız bir kuzu gördük. Yalnız başına tarlada otluyor, arada bir kuzu sesleri çıkartıyordu. Annem, “Kuzu da yalnızmış,” dedi. O an, kafamda bir şeyler canlandı: “Fabl öykülerinde, her zaman bir hayvan bir insana bir şeyler anlatmaya çalışmaz mı?” diye düşündüm. Kuzu, bir yandan neşeyle çimenleri yiyordu ama bir diğer yandan gözlerinde garip bir boşluk vardı. Evet, işte bu, fabl dünyasıydı. Bazen, bir hayvanın bakışları bize insanlık dersi verebiliyordu.
Bunun fabl’la olan bağlantısı ise netti: Fabl, kısa, öz ve ders veren bir öyküydü. Hayvanlar insan gibi davranarak, bize hep önemli bir şey anlatırlardı. Ama… Kuzu bize ne anlatıyordu? Belki de gerçek fabl, onu yalnız gördüğümde hissettiğim o eksiklikti. Çünkü fabl bir öyküdür ama sadece bir öykü değil. Onun içinde bir anlam vardır, bir ders, bir şeyler “öğrenmemiz” gerekir. Kuzu, doğrudan konuşmadı ama bana o kadar çok şey söyledi ki… Bu, fabl’ın içindeki gizli öyküdür.
Kendimle Yüzleşme: Fabl’ın Derinliklerine Dalmak
O gün, pazarda eve dönerken aklımda hep o kuzu vardı. “Fabl öyküleyici metin midir?” sorusu kafamı kurcalıyordu. Bir fablın özüdür o anlatmak istediği ders. Öykülemek derken, sadece bir olaydan bahsedildiğini düşünüyordum ama sonra fark ettim ki, aslında fabl daha fazlasıdır. Her kısa hikâye, bir yönüyle bir öğreti taşır. O öğreti, bazen insanın içindeki hayal kırıklığını anlamaya yöneliktir, bazen de bir şeyi keşfetmeye. İşte fabl, bütün bu anlatılarla; tıpkı o yalnız kuzu gibi, kendini içinde kaybettirir.
Bir diğer düşündüğüm şey ise, fabl’daki anlatıcıydı. Genellikle hayvanlar veya doğadaki varlıklar bize bir şeyler anlatır. Öykülerde hayvanlar birer karaktere dönüşür ve bu karakterler insana dair duyguları taşır. Kuzu da bir anlamda bana, yalnızlığın ve kaybolmanın ne demek olduğunu öğretmeye çalışıyordu. Öykülemek, bir hayvanın gözünden bakarak insan duygusunu yansıtmaktır. Bu yüzden fabl, sadece kısa bir hikaye değil, aynı zamanda bir insanın iç dünyasına da yolculuktur.
Fabl’ın Bize Anlatmak İstediği
Biraz daha düşündüm ve şu sonuca vardım: Fabl, öyküleyici bir metin olabilir, ama bu öykülerin derinliklerinde yatan bir başka anlam vardır. Duygulara hitap eder, hayatın farklı yönlerine ışık tutar. Kuzu, evet, sadece bir kuzu olabilir. Ama aynı zamanda bir insanın yalnızlık duygusunu, birinin kaybolmuşluğunu da simgeliyor. İşte bu yüzden fabl öyküleyici bir metin değildir; bir bakıma bir yaşamın küçük ama derin bir yansımasıdır.
O gün, eve dönerken, bir de baktım ki elimde hala bir soru var: Fabl’lar insanı ne kadar etkiler? Gerçekten duygusal olarak bir dönüşüm yaratır mı? Ama bir şekilde, kafamda bu sorular dönerken, o kuzu yine karşıma çıktı. Kendisinin sesini duyabiliyor musunuz? O yalnızlık ve sessizlik, bana o kadar şey öğrettiki… Belki de fabl, yalnızca öykülemekten öte, içindeki duyguları gerçek anlamda hissedebilmekti. Sihirli bir dünyada, bazen hayvanlar insanlardan çok daha anlamlı şeyler anlatabiliyor.
Fabl’lar ve Bizim Hikâyemiz
Fabl, belki de hayatımıza dair küçük ama büyük bir ders vermek için var. Öğretici olmak, kısa ama etkili bir şekilde insanı bir duygudan diğerine sürüklemek… Belki de bizler, her birimiz birer fabl kahramanıyız; bazen bir kuzu gibi yalnız, bazen de kendi yolumuzu bulmaya çalışan bir hayvan gibi. Belki de fabl, her şeyi öykülemekten çok daha derindir. Onu anlayabilmek için bazen bir kuzuya bakmak, bazen de kendi iç dünyamızla yüzleşmek gerekir.